Η ορθή, ακριβής, λεπτομερής και επαρκώς τεκμηριωμένη παθολογοανατομική διάγνωση αποτελεί προϋπόθεση για την αποτελεσματική θεραπεία.

Στις περιπτώσεις εκείνες που το παθολογοανατομικό πόρισμα περιλαμβάνει μια διάγνωση με σοβαρές επιπτώσεις, δεν είναι ασύνηθες είτε για τον θεράποντα ιατρό είτε τον ίδιο τον ασθενή να αναζητήσει μια Συμβουλευτική (2η) Γνώμη.

Με δεδομένη την υποκειμενική φύση της παθολογοανατομικής εκτίμησης και το εύρος του διαγνωστικού πεδίου της παθολογικής ανατομικής υπάρχει η πιθανότητα, η αρχική διάγνωση που τέθηκε επί ενός δείγματος, να είναι είτε εσφαλμένη είτε να εμφανίζει ελλείψεις ως προς την ακρίβεια που απαιτείται.

Έχει διαπιστωθεί ότι σοβαρά σφάλματα ή ελλείψεις στην παθολογοανατομική διάγνωση είναι δυνατόν να παρατηρηθούν σε ποσοστό που κυμαίνεται διεθνώς από 1,4 έως 9,5% εξαρτώμενα από την εντόπιση του δείγματος και το όργανο που μελετήθηκε παθολογοανατομικά (Cancer 1999 86:2426-35).

Επίσης, με την ολοένα αυξανόμενη παραγωγή και εφαρμογή των αποκαλούμενων στοχευουσών ή εξατομικευμένων θεραπειών, οι ιστοί που βρίσκονται εγκλεισμένοι μέσα στους κύβους παραφίνης (blocks) που προκύπτουν από το αρχικό δείγμα, μπορεί να είναι απαραίτητοι για την επιλογή της καταλληλότερης θεραπείας (μετά από την εφαρμογή εξειδικευμένων επικουρικών τεχνικών).

Μερικά από τα πλέον εξειδικευμένα ογκολογικά κέντρα του εξωτερικού έχουν θεσπίσει την επανεξέταση - από τους δικούς τους παθολογοανατόμους - του υλικού επί του οποίου τέθηκε η αρχική διάγνωση, προτού προβούν σε οποιαδήποτε θεραπευτική παρέμβαση.

Με βάση τα παραπάνω η αναζήτηση 2ης (Συμβουλευτικής) Γνώμης έχει σκοπό:

• I. την παροχή διαβεβαίωσης περί της ορθότητας της αρχικής διάγνωσης
• II. την παροχή πρόσθετων ή περισσότερο επίκαιρων πληροφοριών σχετικά με τις θεραπευτικές επιλογές.

Η παροχή Συμβουλευτικής 2ης Γνώμης και η διενέργεια εξειδικευμένων επικουρικών τεχνικών εκτελούνται πάντοτε επί του Αρχειακού Υλικού.

Αυτονόητα το αρχειακό υλικό αποκτά κρίσιμη σημασία για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά από την έκδοση του αρχικού παθολογοανατοµικού πορίσματος.

Τα παθολογοανατομικά εργαστήρια - με βάση διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες - είναι υποχρεωμένα να τηρούν τουλάχιστον τρία είδη αρχείων για όλες τις παθολογοανατομικές εξετάσεις που διενεργούν.

• 1. Αρχείο κύβων παραφίνης (blocks)
• 2. Αρχείο αντικειμενοφόρων πλακιδίων (slides)
• 3. Αρχείο παθολογοανατομικών πορισμάτων και παραπεμπτικών σημειωμάτων

Ένα μέρος ή το σύνολο του αρχειακού υλικού επάνω στο οποίο βασίσθηκε η αρχική διάγνωση απαρτίζει το Διαγνωστικό Υλικό.

Τα αρχεία α) κύβων παραφίνης και β) αντικειμενοφόρων πλακιδίων διατηρούνται τουλάχιστον επί δέκα (10) έτη. Στη συνέχεια καταστρέφονται και απορρίπτονται.

TO ΑΡΧΕΙΑΚΟ ΥΛΙΚΟ ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΟΝ ΑΣΘΕΝΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΠΡΟΗΛΘΕ

Η ΙΣΤΟΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ, όπως και κάθε παθολογοανατομικό εργαστήριο ενεργεί ως θεματοφύλακας αυτού του υλικού.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι ιατροί ή οι ασθενείς που θα θελήσουν να χρησιμοποιήσουν το αρχειακό υλικό για λήψη 2ης γνώμης θα πρέπει να έχουν υπόψη τους τα εξής:

• A. Οι ιστοί που βρίσκονται εγκλεισμένο μέσα στους κύβους παραφίνης δεν είναι ανεξάντλητοι. Ιδιαίτερα στις περιπτώσεις βιοψιών μικρού μεγέθους ο ιστός μπορεί να είναι ελάχιστος ή σε ορισμένες περιπτώσεις να έχει ήδη εξαντληθεί προκειμένου να τεθεί η αρχική διάγνωση.
• B. Η Παθολογοανατομική Διάγνωση αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του παθολογοανατόμου. Σε ορισμένες περιπτώσεις το αρχειακό υλικό είναι το μοναδικό αποδεικτικό στοιχείο της αρχικής διάγνωσης.